Başkanlığını Mustafa Ruhi Şirin'in yaptığı Çocuk Vakfı 2 Ekim Dünya Çocukları Günü vesilesiyle Yeni Binyılın Dünya Çocukları başlıklı kapsamlı bir rapor hazırladı. Sayısal Çocuk Uyarı Raporu olarak da niteledirilen raporda çocuklarla ilgili çarpıcı veriler yer aldı. Yeni Binyılda Dünya ve Türkiye Çocukları başlıklı iki ana bölümden oluşan raporda, çocukların yaşadıkları koşullar eğitim ve sağlık açısından da irdelendi.

Çocuk olmadan büyüyorlar

Raporun Türkiye bölümünde 18 yaş altı nüfusun 23 milyona yakın olduğu belirtilirken, bu sayının toplam nüfusa oranının yüzde 35.6 olduğu kaydedildi. Buna göre Türkiye nüfusunun yüzde 10'u 5 yaşın, yüzde 32'si 15 yaşın altında. Nüfusun sadece yüzde 6'sı 65 ve üzeri yaşlardaki kişilerden oluşuyor. Çoğu ülkeleri imrendiren genç nüfusuna karşın Türkiye'deki çocukların içinde bulunduğu koşullar içler acısı. Çocuk Vakfı'nın hazırladığı raporda ülkenin geleceği olan çocukların hangi koşullar içinde yaşam mücadelesi verdikleri, hatta çocukluklarını dahi yaşayamadıkları çarpıcı örneklerlerle gözler önüne seriliyor.

Karne kırıklarla dolu

Raporda yer alan verilere göre dünya çocuk karnesi kırık ve zayıf notlarla dolu. Vakıf Başkanı Mustafa Ruhi Şirin'in "Dünyada ödevlerini eşit olarak yerine getirmiş olan herkes için mümkün olabilecek bir eşitlik ve adalet yeni binyılda gerçekleşmedikce dünyanın çocuk acılarının azalmayacağını bugun daha iyi anlayabiliyoruz" cümlelerinde herkese, birey ve toplumlara sitem var.

Raporda Türkiye'de sosyal alanda yapılan harcamaların son 10 yıl içinde sürekli düşme eğiliminde olduğu belirtilirken, 1992'de bu oranın yüzde 28 iken 1998'de yüzde 19'a düştüğü kaydedildi. Nüfusun yüzde dört buçuğunun çok zengin, yüzde 17'sinin varlıklı, yüzde 14'nün orta halli, yüzde 36'sının ise yoksul olduğu ifade edildi. Türkiye nüfusunun en zengin yüzde 20'si ve en fakir yüzde 20'si arasındaki fark son on yılda hızla açılmaya başladı.

Yüzde 30 okuyamıyor

Türkiye'de okuma yazma bilmeyenlerin oranı yüzde 14 olarak kaydedilirken, kadınlar için oran yüzde 22.4, erkekler için yüzde 6'dır. 7-13 yaş arası okula kayıt olmayan kız çocuk yüzdesi 31.9, iken bu oran erkek çocuklarda 21.2 olarak belirlendi.. 15-49 yaş arası eğitimi olmayan kadın yüzdesi ise 16.7'dir. Zorunlu eğitimin 8 yıla çıkarılmasına rağmen okullaşma oranında ciddi bir iyileşme sağlanamadığı gibi bölgeler arasında da önemli farklılıklar oluştu. 1990-1997 yılları arasında okula hiç gitmemiş olan çocukların yüzdesinin arttığı, 1990'da oranın yüzde 6 iken 1997'de yüzde 9.3'e çıktığı kaydedildi. Türkiye eğitimde kişi başına düşen harcamada İran, Tunus, Yunanistan, Jamaika, Brezilya ve Bulgaristan'ın gerisinde. Sağlık harcamalarında Yunanistan, Singapur, Brezilya, Yeni Zelanda ve İsrail Türkiye'den ileride.

Yaşam mücadelesi

Türkiyede yoksul çocuk sayısı 6 milyon. 6-14 yaş grubundaki çalışan çocuk sayısı 1.07 milyon. Fiilen işgücü içinde bulunan 15-19 yaş grubu çocuk sayısı 2.4 milyon. İLO verilerine göre sağlığa zararlı işlerde çalışan çocukların oranı yüzde 60. Çalışan çocukların yüzde 30'u okula gitmiyor, her yüz çocuktan 3'ü yaralanma ve hastalıklar yüzünden, yüzde 50'si ise yaralanma ve sakatlanmalar yüzünden geçici olarak çalışmayı bıraktı. İstanbul'da sokakta çalışan çocukların 5 bin kadar olduğu tahmin edilirken, koruma altındaki çocuk sayısının 16 bin 595 olduğu kaydedildi. Kimsesiz ve korunmaya muhtaç çocuk sayısı ise 800 bin civarında. Türkiye genelinde toplam sokak çocuğu sayısı en kötümser rakamlara göre 6 bin kadar.

Suçlu çocuklar mı ?

Rapora göre Türkiye nüfusunun yüzde 12'si özürlü. 0-18 yaş gurubunda 9 milyon özürlü çocuk bulunduğu sanılıyor. Verilere göre 4-18 yaşları arasında 1 milyon 100 bin özürlü çocuk var. 45 bin görme, 130 bin işitme, 500 bin zihinsel, 300 bin hareket engelli özürlü çocuk var. Özürlü çocukların okullaşma oranı ise yüzde 2 civarında. Sokak çocukların en yoğun olduğu iller İstanbul, Diyarbakır, Adana, Gaziantep, Ankara, İzmir, Bursa ve Mersin. Çocuğa karşı işlenen suçlarda son 5 yılda artış gözlenirken sanık sandalyesine çıkan çocukların sayısı 1998'de 11 bin 195. Hükümlü çocukların işlediği suçların yüzde 14'ü hırsızlık, yüzde 10'u gasp, yüzde 19'u adam öldürme, yüzde 13'ü ırza geçme-taciz, yüzde 6'si saldırı, yüzde 1'i uyuşturucu olarak kaydedildi. Türkiye'de işkenceye maruz kalanların yüzde 10'nun da çocuk olduğu belirtilirken intihar edenlerin 15-24 yaş arasında yoğunlaştığı ve bu sayının da giderek azaldığı ifade edildi.