Petrol kaygan bir malzemedir ama Irak'ın ABD'li işgalcileri tarafından ortaya çıkarılan şahsiyetler kadar değil. Kerkük civarındaki yetkililer sabotaj rakamlarını gizli tutuyorlar, çünkü Türkiye'ye ulaşan boru hatlarının sürekli patlamasına engel olamıyorlar. Ve aşağıda Bağdat'ta, Irak'ın petrol üretim rakamlarını üreten adamlar istatistiklerle oynuyorlar ve Eflatun'un mağrasının yeni işgalcisi gibi görünüyorlar: Duvarlarındaki gölgelere bakarak çıkarımlar yapmaya çalışıyorlar.

Savaş postallarını ayağına geçirmiş ABD'li diplomat Paul Bremer bu rakamları öyle "cazip" hale getiriyor ki, petrolcüler bile kafalarını sallıyorlar. Kerkük'ü ele alalım. İşgal güçleri, sadece, televizyon kameraları patlamış bir boruyu, yükselen ateşleri gösterdiğinde sabatajı rapor ediyorlar. Mesela bunu 18 Ağustos'ta yaptılar. Ama aynı Türk boru hattı daha öncesinde ve sonrasında da vuruldu. 17 Eylül'de boru hattı havaya uçuruldu, bir sonraki gün ise dört defa saldırıya maruz kaldı. ABD devriyeleri ve helikopterleri boru hattı boyunca turluyorlar, ancak dev vadilerin ve ilkel kabile bölgelerinin arasından geçen boru hattının pek çok bölümü savunmasız durumda.

"ABD, kuzeyden petrol ihracı yapılmasını istemiyor"

Bağdat'taki Avrupalı petrolcüler, Amerikalıların yağmacıların istilasından korudukları iki hükümet kurumundan biri olan Petrol Bakanlığı'ndaki Iraklı yetkililerin çok iyi bildikleri bir gerçeği, sabotajların meydana geleceğini şimdi yeni yeni fark ediyorlar. Bunlardan biri bu hafta bana şunları söyledi: "Bana kuzeyden petrol ihracı yapılmayacağını söylediler. Bu hattın sabote edileceğini biliyorlardı ve bu kesinlikle marttaki işgalden önce planlanmıştı."

ABD'li büyük petrol şirketleri petrol üretiminin artmasını ve milyarlarca dolarlık geliri cebe atmayı beklerken, bu şirketlerin çoğunun yöneticileri Bush yönetiminden, üstelik de savaşın başlamasından çok önceden başlayarak, sabotajları nasıl önleyeceği sorusunu cevaplamasını bekliyorlar.

Beyrut'taki Amerikan Üniversitesi'nden Yahya Sadowski, savaş sırasında yaptığı detaylı bir araştırmada, petrol kuyuları ve boru hatlarının tamir maliyetlerinin 8 milyar dolarlık bir yatırım gerektirdiğini belirtiyor. Üretimi 6 milyon varile çıkarmak için ise ekstradan 30 milyar dolar harcamak gerek. Bazıları bu rakamın 100 milyar doları bulacağını savunuyor. Başka bir deyişle, 20 milyar doların sadece 8 milyarının endüstri için harcanabileceğini farzederek, Bush'un şu anda Kongre'yi dehşete düşüren 87 milyar dolarlık toplam bütçesinin 200 milyar dolar gibi bir rakama fırlaması muhtemel. Offf!

Amerika dünyanın en büyük hazinesinin kapağını açamıyor

Irak'ta, 1920'li yıllardan bu yana, sadece 2300 civarında kuyu kazıldı ve bunlar Dicle ve Fırat vadileri üzerinde. Çöller neredeyse tamamen ellenmemiş durumda. Ancak gerçek ironi, ABD'nin Irak'taki yeni gücünün doğasında yatıyor. ABD petrol stoku hızla azalıyor ve 2025 yılında toplam yerel ihtiyacın yüzde 70'i ithalat üzerinden gerçekleşecek. ABD dünya rezervlerini kontrol etmek zorunda, ve bana temel ihraç ürünü pancar olsaydı, ABD'nin yine de Irak'ı işgal edeceğini söylemeyin sakın. ABD belki de şu anda dünya rezervlerinin yüzde 25'ini kontrolü altına aldı. Ama petrolü akıtamıyor. Petrolü akıtmanın maliyeti ABD'de ekonomik bir kriz yaratabilir. Bush yönetiminin artan paniğinin ardında genç ABD askerlerinin her gün öldürülmesinden ziyade bu gerçek yatıyor. Washington ellerini dünyanın en büyük hazine sandığının üzerine koymuş durumda, ama sandığın kapağını açamıyor.

KERKÜK-YUMURTALIK'TA YİNE YANGIN ÇIKTI

Irak'taki ABD ordusu, Kerkük-Yumurtalık petrol boru hattında önceki gece yangın çıktığını bildirdi. Askeri sözcü tarafından yapılan açıklamaya göre, Kerkük kentinin 35 kilometre kuzeybatısındaki yangın, yerel saatle gece 1.20 sularında çıktı. Sözcü, yangının çıkış sebebinin bilinmediğini, yangınla mücadele ekibinin alevleri kontrol altına almaya çalıştığını söyledi. ABD ordusunun işgalinin ardından, Kerkük-Yumurtalık boru hattına defalarca sabotaj düzenlenmiş, ancak sabotajları kimlerin ne amaçla yaptığı bir türlü belirlenememişti.

Irak petrolü, ülkenin yeniden yapılanma çalışmaları kapsamında dış yardımlardan sonra en büyük gelir kaynağı olarak görülüyor. ABD'nin Irak'taki sivil yöneticisi Paul Bremer, daha önce yaptığı açıklamada, petrol boru hattından Türkiye'ye ihracat yapılamaması nedeniyle Irak'ın her gün 7 milyon dolar kaybettiğini söylemişti. Irak savaşından sonra eylül ayında 3 günlüğüne açılan boru hattı, ardı ardına meydana gelen 3 patlamayla yeniden kapanmıştı. Öte yandan Kerkük yakınlarındaki North Oil Company'den yapılan açıklamaya göre, Kerkük'ün 40 kilometre uzağındaakşam saatlerinde şirket çalışanlarını taşıyan otobüse düzenlenen saldırıda 2 şirket çalışanının öldüğü, 4'ünün de yaralandığı belirtildi.