İsveç'in Silikon Vadisi kista

İnsanlar her zaman büyük rüyalar görür. Dayatmacı yönetimlerde pek az kişi gördüğü rüyayı gerçekleştirmenin peşine düşer. Bu yüzden baskı ve denetimin kalkması, dünyanın her yerinde üretgenlikle birlikte özgünlükte de büyük patlamalara yol açar.

Bu bağlamda, dünyanın en büyük ürün, hizmet ve bilgi üretme merkezlerinin başında Kaliforniya'daki Silikon Vadisi gelir. Vadi'de bulunan şirketler, teknolojide olduğu kadar şirket yönetiminde de öncü ve örnek çalışmalar yapıyorlar.

Türkiye hariç, Malezya başta olmak üzere dünyada her ülke kendi "Silikon Vadisi"ni kurmak için büyük bir gayret gösteriyor.

Kaliforniya'daki Silikon Vadisi'nin temelleri, Stanford Üniversitesi'nin profesörlerinden Fred Terman'in teşvikiyle 1938'de iki öğrencisi Bill Hewlett ve David Packard tarafından atılmış. Onların elektronik ölçü cihazı ürettikleri araba garajı Silikon Vadisi'nin doğum yeri olarak bilinir.

Dünyadaki gelişmeleri çok yakından izleyen İsveç, Stockholm'un denize açık bir bölgesinde kendi Silikon Vadisi "Bilim Şehri Kista"yı kurmuş. Bunun için İsveç bilgisayar ve mikroçip alanında Avrupa'da önde gelen bir ülke.

Kista, dünyada Silikon Vadi'sini örnek alarak kurulan bilim ve teknoloji merkezleri arasında ikinci sırada yer alıyor. Ürettiği ürünlerin girmediği ev olmayan Ericksson ve Nokia haberleşme teknolojisinde iki dünya gücü. Biri İsveç'in, diğeri de Finlandiya'nın bayrağını taşıyor.

Ahmet Ağralı ve Mefail Deribaş'la Kista'yı gezdik. Kista, yüzlerce teknoloji şirketi, araştırma enstitüleri, eğitim kurumları ve ticaret merkezleriyle gerçekten bir bilim ve teknoloji kenti. Silikon Vadisi gibi geniş bir alana yayılmadan, belirli alanda yoğunlaşmış.

İlk olarak alışveriş merkezinin orta yerinde iki ortağıyla döner kebab restoranı açan, Kamil'le Harun'a uğradık. Onlar Kista'nın merkezine Anadolu'yu diliyle, müziğiyle ve kültürüyle taşımış iki derviş genç girişimci. Geleceğe ümitle bakıyorlar. Geriye dönmeyi değil, İsveç'le Türkiye arasında bir "ticaret köprüsü" olmayı düşünüyorlar.

Anadolu insanı Kista'da şimdilik küçük bir alanda olsa da yerini almış.

Time Dergi'si, uzun yıllar Ericsson'da üst düzey yöneticilik yapan Sven Christer'le yaptığı konuşmada, İsveç'in telsiz haberleşmede nasıl Amerika'nın önüne geçtiğini tartışıyor.

Christer "İskandinav ülkelerinin küçük bir iç pazarı olduğunu vurgulayarak Viking'lerden beri dış pazarlara dönük olduklarını ve dünya pazarlarına yeni markalarla girmek istediklerini" söylüyor.

Türkiye de İzmir'de mi olur, Bursa'da mı olur, Eskişehir'de mi olur, kendi Silikon Vadisi'ni kurmak zorundadır. Bunun için de ekonomik, sosyal ve kültürel yapıda, köklü değişikliklerin yapılması gerekir.

Düşünce, inanç ve girişim özgürlüğünün kısıtlandığı bir ülkede, ne "Silikon Vadisi" ne de "Kista Bilim Kenti" kurulabilir. Başarının kaynağında çok boyutlu düşünmenin getirdiği rüya ve eylem zenginliği vardır.

Kültür ve eylem dünyası dar ve tekdüze olan insanlar büyük rüyalar göremezler

Büyük rüya görmeyen insanlardan büyük eylemler beklenmez.