Washington Enstitüsü adlı düşünce kuruluşunda Türkiye uzmanı olarak çalışan Alan Makovsky, sözde Ermeni soykırımı tasarısının Temsilciler Meclisi Genel Kurulu'nda kabulü halinde, Türk-Amerikan ilişkilerinin yara alacağını belirterek, özellikle Irak konusunda Washington'ın Ankara'yı kaybetmemek için adımlar atmak zorunda olduğunu söyledi.

Makovsky, tasarının Türk-Amerikan ilişkilerine yansımasını konu alan raporunu yayınladıktan sonra, Georgetown Üniversitesi'ndeki Türk Etütleri Enstitüsü'nün direktörü Dr. Sabri Sayarı ile birlikte düzenlediği bir panelde konuştu.

Türkiye, Fransa-Rusya çizgisine kayar

Makovsky raporunda Ermeni tasarısı ve Türkiye ile ilişkiler konusunda hazırladığı somut önerileri dile getirdi ve ABD'nin, Türkiye'nin Irak konusunda saf değiştirmemesi için Ankara'ya somut katkılarda bulunması gerektiğini anlattı.

Saydığı önerilerin yerine getirilmemesi durumunda Türkiye'nin Irak konusunda Fransa-Rusya çizgisine kayabileceğini ve bu durumun ABD'nin bölgedeki stratejik çıkarlarına zarar vereceğini söyleyen Makovsky, somut önerilerini, Bakü-Ceyhan projesine ABD'nin maddi katkı sağlaması, Türkiye'nin güneydoğusunun Amerikan şirketlerinin kolayca yatırım yapabileceği şekilde serbest ticaret bölgesi ilan edilmesi ve Türkiye'nin Kerkük-Yumurtalık boru hattından daha fazla petrol alabilmesinin sağlanması olarak dile getirdi.

Makovsky, Türk-Amerikan ilişkilerinde çıkar dengesinin halen ABD lehine olduğunu, ancak Ankara'nın Washington'a olan bağımlılığının, eskiye oranla önemli ölçüde azaldığını anlattı. Makovsky, bu durumda, terör örgütü PKK'nın başı Abdullah Öcalan'ın ele geçirilmesinin ve Ankara-AB ilişkilerinde ilerleme sağlanmasının rol oynadığını belirtti. Ermeni tasarısına şiddetli Türk tepkisinin üç noktadan kaynaklandığını ifade eden Makovsky, "Birincisi Türkler, uluslararası platformlarda haksızlığa uğradıklarını, tasarının da bu yüzden gündeme geldiğini düşünerek tepki gösteriyor. İkincisi, Türkler, ataları olan Osmanlılar'a yöneltilen soykırım suçlamasını ağır hakaret olarak görüyor. Üçüncüsü de, Türkler, bu tasarının ileride çok daha ciddi Ermeni talepleri için zemin oluşturabileceğini düşünüyor" dedi.

Türkiye'nin zararı karşılansın

Türkiye'nin Irak'a uygulanan ekonomik ambargodan doğan zararlarının ABD tarafından bir şekilde ve bir ölçüde tazmin edilmesi gerektiğini anlatan Makovsky, Ankara'yı Irak lideri Saddam Hüseyin karşıtı kampta tutmanın, ABD için bir bedeli olacağını söyledi.

Ortadoğu'daki gerilimin devam etmesinin Türkiye-İsrail ilişkilerine olumsuz etkide bulunacağını da belirten Makovsky, "Öcalan'ın yakalanmasından sonra İsrail ile ilişkilerin Türkiye açısından aciliyeti belki azaldı. Öcalan hala Şam'da olsaydı, Türkiye İsrail'e bazı askeri ihaleleri İsrail'e vermekten vazgeçmezdi" dedi. Su konusunda da İsrail'deki bazı çevrelerin Türkiye'den su alımına karşı çıktığını belirten Makovsky, "Ne zaman imza aşamasına yaklaşılsa, İsrail'deki bazı çevreler, nüfusunun ezici çoğunluğu Müslüman olan bir ülkeden su alımınının stratejik çıkarlara uymayacağını ve projenin uygulanabilirliğine ilişkin teknik sorunları öne çıkarıyorlar" dedi.

Panelde, Makovsky ile Sayarı'nın editörlüğünü ortak olarak yaptığı "Türkiye'nin Yeni Dünyası" adlı kitap, katılımcılara tanıtıldı. Kitapta, çok sayıda uzmanın Türkiye'nin dış politikasında değişen dinamikler konusunda Washington'da son iki yılda yaptıkları konuşmalar, makaleler halinde yer alıyor.