Kemal Derviş programında, krizin nedeninin sürdürülemez hale gelen iç borç dinamiği ve yüksek reel faiz olduğunu ifade etmiş ve reel faizleri düşürmek için faiz seviyesinin kontrol edileceğini açıklamıştı.

Bu sözünün üzerinden iki ay bile geçmeden, henüz programın mürekkebi kurumadan bu politikadan vazgeçildi veya vazgeçilmek zorunda kalındı. Salı günü yapılan kamu kağıdı ihalesinde Hazine faiz oranını % 12,8 puan birden artırdı.

Kemal Derviş faiz oranını kontrol edip dövizi dalgalanmaya bırakacaktı. Tam tersini yaparak dövize müdahele edip faizi oranını artırdılar. Kemal Derviş'in programını açıp okuyun. Meselenin vehamet boyutunu daha kolay anlarsınız.

Dövize olan talebi durdurmak için önce borçlanma vadelerini kısalttılar, sonra da faiz oranını yükselttiler.

Şu anda Hazine, para kaynaklarının, yani bankaların oyuncağı durumundadır. Hazine'nin borçlanma şartları tamamen bankalar tarafından belirlenmektedir. Merkez Bankası kaynaklarının kullanımı imkanını ortadan kaldırdıktan sonra borçlanma politikasında ısrar ederseniz, Hazineyi bankalara mahkum edersiniz.

Yabancı devletlere toprak satışı

Plan ve Bütçe Komisyonu'nda görüşülüp kabul edilen, Hazine arazilerinin satışıyla ilgili bir kanun tasarısı var.

Bu Tasarı ile çok ilginç bir düzenleme getiriliyor. Tasarı kanunlaştığında Türkiye Cumhuriyeti'nin hükümranlık alanları içindeki Hazine'ye ait topraklar yabancı devletlere satılabilecek.

Satış için mütekabiliyet, yani karşılıklılık şartı ve Dışişleri Bakanlığı'nın izni gerekiyor. Herhangi bir Devlet kendi topraklarında Türkiye Cumhuriyeti Devlet'ine toprak satmayı kabul etmişse karşılıklılık şartı yerine gelmiş olur.

Yabancı bir devlet bir başka devletten niçin toprak satın alır? Elçilik, konsolosluk ve benzeri diplomatik özelliği olan binaların yapılması için. Bu hususta öteden beri gelen bir uygulama var. Yönetmelikle, diplomatik site alanları, konsolosluk ve elçilik işlemlerinde kullanılmak üzere yıllardan beri yabancı devletlere, karşılıklılık şartı olması halinde satılmaktadır. Bu konuda hukuki herhangi bir boşluk bulunmamaktadır. Uygulamaya yasal çerçeve kazandırmak gerekçesine rağmen, getirilmek istenen düzenlemenin diplomatik ilişkilerle alakalı ve sınırlı olmadığı kesin.

Yönetmelikte yabancı devletlere satışlar diplomatik ilişkilerle sınırlandırılmışken, Tasarı'da bu sınır kaldırılmakta ve diplomatik ilişkiler dışında da yabancı devletlere toprak satışının yolu açılmaktadır.

Tasarı'ya göre, örneğin, Yunanistan ya da Ermenistan, Türkiye Cumhuriyeti Devleti'ne toprak satılabilmesine imkan veren bir düzenlemeyi kabul etmiş ise Türkiye'den toprak satın alabilir. Böyle bir imkan olsa dahi Türkiye Cumhuriyeti Devleti'nin Yunanistan veya Ermenistan'dan toprak satın alması için hiçbir neden bulunmamaktadır. Zaten alacak paramız da yok.

Aynı şey Yunanistan veya Ermenistan için geçerli değil. Stratejik hedefler doğrultusunda bu tür işlemlere girebilirler.

Yunanistan veya Ermenistan sadece örnek olarak verilmiştir. Tüm ülkelere, örneğin İsrail veya Suriye'ye de teşmil edilebilir. Eskiden devletten devlete toprak nakilleri savaşlarla gerçekleştirilirdi, şimdi ticaretle gerçekleştiriliyor.

Bu arada nutukçu vatanseverler de uyuyor.

Banka sisteminden kaçış başlayacak

Geçtiğimiz günlerde Maliye Bakanlığı, tek vergi numarasıyla ilgili olarak bir tebliğ yayımladı. Kamuoyunun gözünden kaçmasına rağmen Tebliğ, ekonomiyi yakından ilgilendiren düzenlemeler içermektedir.

Tebliğ'e göre 1 Eylül'den itibaren 5 milyar liranın üzerindeki bankacılık işlemleri ancak bir vergi numarası altında gerçekleştirilecek.

Diyelim 5 milyar lirayı aşan bir havale yaptınız veya hesap açtınız. Banka sizden vergi numarası isteyecek. Oturduğunuz bölgeye bakan vergi dairesine gidip vergi numarası alacaksınız, ondan sonra işleminizi yaptıracaksınız. Banka bu bilgileri dijital ortamda Maliye Bakanlığı'nın istihbarat birimine aktaracak. Bu şekilde banka ile yaptığınız işlemlerin tamamı tek vergi numarası altında toplanacak ve istenildiği taktirde bu bilgiler vergi incelemesinde ve kara para incelemesinde kullanılacak.

Buraya kadar her şey normal gibi gözüküyor. Devlet'in kara parayı ve vergisi ödenmemiş gelirleri tespit etmek amacıyla böyle bir düzenlemesi normal karşılanabilir.

Ancak, kazın ayağı öyle değil.

Maliye Bakanlığı inceleme elemanlarınca vergi incelemesine alınan mükelleflerin % 90'ından fazlasında vergi kaybı ortaya çıkmaktadır.

Bu tespitler bize gösteriyor ki mükelleflerin büyük çoğunluğu vergi kaçırıyor. Bunun en büyük nedeni yüksek vergi oranları ve toplanan verginin amacına uygun kullanılmamasıdır. Stopaj ve menkul sermaye iradının vergilendirilmesiyle birlikte kurumlar vergisi oranı nominal olarak % 60'ı aşmaktadır. Reel vergi yükü ise % 80'leri aşabilmektedir.

Türkiye şartlarında tüm vergi oranları yüksektir. Bu gerekçeler ortada dururken ve vergi sisteminden kaynaklanan nedenlerle vergi kaçırma oranı yüksekken, banka işlemlerini sıkı takibe ve sorgulamaya alırsanız, paranın banka sisteminden kaçışına yol açarsınız.

Söz konusu Tebliğ Eylül ayından itibaren yürürlüğe girdiği taktirde, 1998 yılında Sayın Zekeriya Temizel tarafından uygulamaya konulan vergi düzenlemelerinin ekonomide yaptığı tahribata benzer bir sakınca ortaya çıkacaktır.

Sermaye yurt dışına kaçacak, yatırımlar azalacak, para yastık altına girecektir. Döviz sıkıntısının had safhada ve ekonominin kaynağa ihtiyacı olduğu bir aşamada bu tür düzenlemelerin mantığını anlamak mümkün değildir.

Adil ve uygulanabilir bir vergi sistemi oluşturduktan ve mükelleflerin büyük çoğunluğunun vergi mevzuatına riayet etmeleri sağlandıktan sonra bu tür düzenlemeler ekonomiye zarar vermez hale gelir.

Hükümet ne yaptığının farkında değil galiba.

NURETTİN CANİKLİ

Künye

Temsilcilikler

ReklamTarifesi

AboneFormu

MesajFormu