Sosyal Sigortalar Kurumu'nun Yurtdışı Hizmet Borçlanmaları hakkındaki 19.08.2003 tarih ve 8-17 EK sayılı Genelgesi'nde belirtildiği üzere, Anayasa Mahkemesi, 8.5.1985 tarih ve 3201 sayılı 'Yurtdışında Bulunan Türk Vatandaşlarının Yurtdışında Geçen Sürelerinin Sosyal Güvenlikleri Bakımından Değerlendirilmesi Hakkındaki Kanun'un 3. maddesinin 1. fıkrasında yer alan 'yurda kesin dönüş yapanlar, kesin dönüş' sözcüklerinin Anayasa'ya aykırı olduğuna karar vermiş ve gerekçeli karar, 25 Nisan 2003 tarihli 25089 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanmıştır. Anayasa Mahkemesi'nin anılan kararı doğrultusunda 3201 Sayılı Kanunun 3. maddesi, 4958 sayılı Sosyal Sigortalar Kurumu Kanunu'nun 56'ncı maddesiyle yeniden düzenlenmiş; 06.08.2003 tarih ve 25191 Sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Anılan Genelge uyarınca, bundan böyle, yurtdışı hizmet borçlanma talepleri, SSK tarafından, aşağıdaki açıklamalar doğrultusunda yürütülecektir:

1-Yurtdışı hizmet borçlanmasından yurtdışında Türk vatandaşı olarak çalışan ve borçlanma esnasında Türk vatandaşı olanlar yararlanabileceklerdir. Sonradan Türk vatandaşlığına alınan kimseler, yurtdışında yalnızca, Türk vatandaşlığını iktisap ettikleri tarihten sonra geçen sürelerini borçlanıp değerlendirebilirler.

2-Borçlanma hakkından yararlanamayacaklar olanları şöylece sıralayabiliriz:

a-Göçmen olarak yurda gelenler, yurtdışında çalıştıkları sürede Türk vatandaşı olmadıkları için,

b-2147 ve 3201 sayılı Kanun ile diğer sosyal güvenlik kanunlarına göre kendilerine veya hak sahiplerine aylık bağlanmış olanlar ile aylık bağlanması için müracaat edip de aylığa hak kazanmış durumda bulunanlar,

c-506 sayılı Kanunun 7 nci maddesine istinaden geçici olarak yurtdışına çalışmak üzere gönderilenler,

d-İstisna akdi çerçevesinde Almanyaída istihdam edilenler,

e-Sosyal güvenlik sözleşmesi akdedilmemiş ülkelerde iş üslenen Türk işverenler tarafından yurtdışına götürülen ve yurtdışında çalıştıkları sürede topluluk sigortasına tâbi olanlar,

f- Türk vatandaşlığının iktisabından önce geçen süreleri değerlendirmek isteyenler, bu Kanundan yararlanamayacaklardır. Yurtdışı hizmet borçlanması yapmış fakat daha sonra Türk vatandaşlığından çıkarılmış veya vatandaşlık hakkını kaybetmiş olanlara bu Kanuna göre borçlandıkları hizmetleri dikkate alınarak aylık bağlanmayacak, aylık bağlandıktan sonra Türk vatandaşlığından çıkmaları durumunda da bağlanmış bulunan aylıkları durdurulacaktır.

3- Başvurulacak kuruluşları şöyle ifade edebiliriz.

A- Halen yurtdışında bulunanlar:

a)Yurtdışına çıkmadan önce Türkiyeíde herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşuna tabi çalışması olmayanlar Sosyal Sigortalar Kurumu Başkanlığına,

b)Yurtdışına çıkmadan önce Türkiyeíde son defa prim, kesenek ve karşılık ödenen sosyal güvenlik kuruluşuna,

c)Ev kadınları Bağ-Kur'a,

B-Türkiye'ye döndükten sonra yurtdışında geçen hizmetlerini borçlanmak isteyenler:

a)Müracaat tarihinde çalışmakta olanlar tabi oldukları sosyal güvenlik kuruluşuna,

b)Başvuru tarihinde herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşuna tabi olmamakla birlikte Türkiye'ye döndükleri tarihten sonraki çalışmalarından dolayı son defa tabi oldukları sosyal güvenlik kuruluşuna,

c)Hizmetlerinden bir kısmını yurtdışında iken borçlananlardan kalan hizmetlerini Türkiye'ye döndükten sonra borçlanmak isteyenler ilk borçlanmayı yapan sosyal güvenlik kuruluşuna,

d)Ev kadınları Bağ-Kur'a,

Sürelerinin bir kısmını çalışarak geçirmiş olan ev kadınları, ev kadını olarak geçen süreleri için Bağ-Kuría, çalışılan süreleri içinde yukarıdaki (A) , (B) maddelerine göre durumlarına uygun düşen Sosyal Güvenlik Kuruluşuna, kendilerine veya hak sahiplerine kısmi aylık bağlanmış olanlar aylık almakta oldukları sosyal güvenlik kuruluşuna, yazılı olarak başvurarak borçlanabilirler.

4- Başvuru süresi: Anayasa Mahkemesiínin gerekçeli kararının yayımlandığı tarihte yurtdışında çalışmakta olanlar ile daha sonra yurtdışında çalışacak olanlar yurtdışında iken ya da yurda döndükten sonra durumlarına uygun sosyal güvenlik kuruluşuna başvurarak borçlanabileceklerdir. Bunlardan müracaat süresi koşulu aranmayacaktır.

25.04.2003 (dahil) ve daha sonraki bir tarihteki talebi esas alınarak sosyal güvenlik sözleşmeleri uygulanmak suretiyle sosyal güvenlik kanunlarına göre malullük ya da yaşlılık sigortasından kısmi aylık bağlanmış olanlar ile bağlanacak olanlar da müracaat süresi aranmaksızın yurtdışı hizmet borçlanması yapabileceklerdir.

Anayasa Mahkemesinin gerekçeli kararında, yurda kesin dönüş yaptıkları halde 2 yıl içerisinde yurtdışı hizmet borçlanması ile ilgili yazılı istekte bulunmayanların da yurtdışı hizmetlerini borçlanabileceklerine ilişkin bir düzenlemeye yer verilmediğinden 24.04.2001 (dahil) tarihinden önce yurda kesin dönüş yaptıkları halde, 2 yıllık süre içerisinde yurtdışı hizmet borçlanması müracaatında bulunmayanların yurtdışı hizmet borçlanma istekleri kabul edilmeyecektir.

Konuyla ilgili okuyucu sorularına daha sonra değineceğiz

TAHSİN SINAV

Künye

Temsilcilikler

Abone Formu

Mesaj Formu