Sözde "Ermeni soykırımı" tasarısının, ABD Temsilciler Meclisi Uluslararası İlişkiler Komitesi'nde ele alınmaya başlamasından sonra, en fazla bir iki saat içinde kabul edilmesini bekleyen Ermeniler, bu beklentileri gerçekleşmeyince şoke oldular. Görüşmeler başladığı sırada gazete okuyan bazı Ermeni izleyiciler, toplantıların uzaması üzerine bütün dikkatlerini komitedeki konuşmalara verdiler.

Gelecek hafta en erken salı günü ele alınması öngörülen tasarının, komiteden geçip geçmemesinin, "hatiplerin gücüne" bağlı olduğu değerlendirmesi yapılıyor.

Komite Başkanı Cumhuriyetçi Benjamin Gilman, tasarıyı aceleye getirerek oylatmadığı için Ermeni lobisinin tepkisine hedef oldu. Ermeni lobisi kaynakları, Türkiye yanlısı milletvekilleri Tom Lantos ve Dan Burton'ın, Ermeni tasarısıyla ilgili "engelleme" çabalarının önüne geçmediği gerekçesiyle Gilman'a ağır eleştirilerde bulundular.

Lantos gidişatı değiştirdi

Komite oturumunda yaptığı kararlı konuşmalarla tasarının gidişini değiştiren Demokrat milletvekili Tom Lantos da, Ermeni lobisini şoka uğrattı. Naziler'in uyguladığı Yahudi soykırımından kurtulan tek ABD Kongre üyesi sıfatını da taşıyan Lantos, ısrarla Ermeni tasarısının haksız şekilde Türkiye'yi yaralayacağını ve ABD'nin stratejik çıkarlarına zarar vereceğini vurguladı. Lantos'un en fazla ilgi çeken sözleri arasında, "bu tasarı, insan haklarına değil, basit iç siyasi hesaplara yöneliktir ve ABD'nin ulusal çıkarlarına, hayati önem taşıyan müttefik Türkiye ile ilişkilere zarar verecektir" ve "tasarı sadece Saddam Hüseyin'e yarar" sözleri yankı uyandırdı.

Yahudi soykırımı suçlularını adalet önüne çıkarmaya adamış tarihçi, Elie Wiesel'in, Ermeni tezlerine destek verdiği görüşünü de yanıtlayan Lantos, şöyle konuştu: "Wiesel'in uzmanlık alanı Yahudi soykırımıyla sınırlıdır. Ben nasıl hangi telefonu satın alacağımı, basketbol yıldızı Michael Jordan'a sormuyorsam, Ermeni soykırımı iddiasını da Wiesel'e danışmam."

Pearson: Tasarı engellenecek

ABD'nin yeni Ankara Büyükelçisi Robert Pearson, tasarının geçmemesi için ABD yönetiminin elinden geleni yapacağını söyledi. Komite toplantısından çıkışta gazetecilere konuşan Pearson, "Komite'de tasarının geçmesi halinde meydana gelebilecek yansımaları bu toplantıda dile getirdim. Görevimi yaptım. ABD yönetimi, başından beri bu tasarıya karşı. Bundan sonra da tasarının geçmemesi için yönetim elinden geleni yapacak" dedi. Pearson, tasarının kabul edilme ihtimalinin azalıp azalmadığı sorusuna karşılık ise, "Bu konuda yorum yapamam. Tasarının lehinde konuşanlar da vardı" dedi.

Yoğun temaslar yapıldı

Tasarı görüşülmeden önce, ABD Savunma Bakanı William Cohen, Temsilciler Meclisi Başkanı Dennis Hastert, Türkiye'nin Washington Büyükelçisi Baki İlkin de ABD Dışişleri Bakanı Madeleine Albright ile biraraya geldi. Albright, tasarıya karşı ABD'nin elinden gelen desteği göstereceğini vurgularken, İlkin Türkiye'nin hassasiyetini bir defa daha dile getirdi.Tasarının ele alınacağı günden bir gün önce, Cohen'in de Cumhuriyetçi Partili Temsilciler

Meclisi Başkanı Hastert ile 20 dakika süren bir görüşme yaptığı bildirildi. Cohen, tasarının kabul edilmesinin, Türkiye ile ABD arasındaki stratejik ilişkileri zedeleyeceği uyarısında bulundu.

Parris Türkler'i anlatacak

ABD'nin eski Ankara Büyükelçisi Mark Parris, New York'ta düzenlenecek bir toplantıda Türkleri Amerikalılara anlatacak. Toplantı, "Türk-Amerikan İşadamları Forumu" tarafından 5 Ekim'de New York belediye meclis salonunda düzenlenecek. Forumun yeni başkanı Orhan Taner, toplantıya New Yorklu işadamlarının katılacağını ve kendilerine Amerika-Türkiye ekonomik ilişkileri konusunda bilgi verileceğini ifade etti.