T ü r k i y e ' n i n   B i r i k i m i

Y A Z A R L A R
Zamanın geldiği yer

Fetih Haftası münasebetiyle İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kültür İşleri Daire Başkanlığı tarafından CRR salonlarında bir sergi açıldı.

Sergide yer alan sanatçıların bana göre ortak özelliği hat'tan, ebrûdan, minyatür ve tezhipten (geleneksel sanatlardan) hareket ederek resme doğru yürümeleridir.

Peyami Gürel'i tanıdığımda hatla meşgul oluyordu. Daha sonra ebrûyu denedi, her ikisinde de başarılı oldu. Lakin son sergisinde iyicene resme yönelmişti. Bu sergide yer alan resimleri içinde hat ve ebrû malzemesinden (bir nevi kolaj) kotarılan resimler yanında, kısmen hat (kûfi) barındırmasına rağmen düpedüz resim olanlar da var. Işık ve gölge ağırlıklı, figürasyondan uzak, sisli-mistik soyutlamaları ona umarım yeni ufuklar açacak (Bir nevi Adnan Çoker). Bilhassa dikdörtgenlerden oluşan, sarı-mavi-gri alanların birbirini aydınlatarak bir bütün oluşturdukları tablosu beş-on metre mesafeden nefis görünüyor. Peyami bu ışığın peşine düşmeli.

Nusret Çolpan minyatürde elbette ki bir yeni vadi açtı, bir üslûp buldu. Ancak kitap resimlemeye-süslemeye dönük olan minyatür, yine de özünde mini bir şey. Onun bu minimal yapısı ile bir resim olup duvara asılması asıl çelişkiyi doğuruyor. Çünkü ne olduğunu anlamamız için yanına kadar varıp (hatta benim gibiler gözlükleri takıp) dikkatlice bakmalılar. Nusret Çolpan bu üslûpla geniş ebatlı bir duvar resmi yapsa, o güzelim İstanbul görüntülerini iyicene görünür kılsa ne ilginç bir deneme olur. Hikmet Barutçugil bir ebrû ustası. Bulup geliştirdiği "Barut ebrusu" harika. Ancak bu ebrular (mesela bu sergide) artık bence ebru olmaktan çıktı, düpedüz birer soyut resim hüviyeti kazandı. Ama nedense Hikmet Hoca bu soyut bütünlük içine cami, mezartaşı, yelkenli gibi somut unsurlar sokuyor. Ve bu unsurlar o kadar küçük ki uzaktan gözükmüyor.

Haldun Arslancan'ın tabloları hat kökenli grafik düzenden hareketle sürrealist bir görünüm sergiliyor. Coşkun, çocuksu, saf ve etkileyici.

Ali Toy bir hattat. Yöneldiği alan rahmetli Emin Barın'ın açtığı modern hat-resim atmosferi. Bilhassa kûfi istifleri dikkate değer. Yine de bu grafikal yaklaşımda bazı pürüzler çıkıyor. Bu sergideki "Maşallah"ın altında duran o büyük siyah kare. Leke dengesini sarsacak kadar koyu ve hantal. Ayrıca "Hoş gör" levhasında yer alan beyaz çerçeveli noktaları da aynı sebeple yadırgatıcı buldum. Serginin en ilginç ve bir o kadar mükemmel tabloları Mine K. imzalı kûfi istifler. Bazı sûrelerin işlendiği ahşap-oyma kompozisyonlar klasikten moderne metin bir köprü kuruyor. Düz renk zemin üzerine altın yaldızlı istifler göz alıcı. Bilhassa Şems sûresinden alınan âyetlerle yapılmış; güneş tablosu ile, Fatiha-Felak-Nas ve İhlas sûrelerinden oluşan dörtlü kompozisyon. Mine K.'nın tek aksayan tarafı yuvarlak bir kompozisyonda hiç gereği yokken zemine renkli bir Ortadoğu haritası koyması. Burada zemin bulanık olduğu için istenen netice zuhur etmiyor.

Mebruke Tuncel herhalde esasen bir müzehhibe. Tezhib esaslı bir resim oluşturmak da çok zor, belki de muhal. Bu tutarsızlık "Turkuaz Rüzgârı"nda çok belirgin. Tabloda yer alan medeniyet unsurları kolajına rağmen, sağ üst köşedeki tezhip parçası tablodan fırlamış ve senteze isyan etmiş.

Rauf Tuncer'in tabloları da hat ağırlıklı. Daireler, minik-renkli kareler, renk değişimleri bu tablolara resim hüviyeti vermiyor. Belki sanatçı da hat ile resim arasında bir nevi arafta kalmak istiyor, kimbilir.

Sergiyi düzenleyen ve şık bir tanıtım kitabı çıkaran Kültür A.Ş. yetkilileri bu etkinliğe rabıtalı bir isim vermişler:

Zamanın geldiği yer.

Doğru. Sanatçılar ve eserleri eski zamanların (geleneğin) kadim biçimlerinden yola çıkarak modern zamanlara ulaşmaya çabalıyorlar.

Sancılı bir yolculuk.

Bunu göze aldıkları için onları desteklemeli ve kutlamalıyız.


6 Haziran 2001
Çarşamba
 
MUSTAFA KUTLU


Künye
Temsilcilikler
ReklamTarifesi
AboneFormu
MesajFormu

Ana Sayfa | Gündem | Politika | Ekonomi | Dünya
Kültür | Spor | Yazarlar | Televizyon | Hayat | Arşiv
Bilişim
| Aktüel | İzlenim | Dizi | Röportaj | Karikatür
Bu sitede yayınlanan tüm materyalin HER HAKKI MAHFUZDUR. Kaynak gösterilmeden çoğaltılamaz.
© ALL RIGHTS RESERVED