Gazlı rehine operasyonunun ardından, 300 rehine hastanelerde ölümle pençeleşirken, Uluslararası Af Örgütü Rusya'da insan hakları ihlallerinin had safhada olduğunu açıkladı. Örgütün Moskova'da açıkladığı 102 sayfalık raporda özellikle Çeçenistan'da insan hakları suçlarının işlendiği gözler önüne serildi.

Raporda, büyük çoğunluğunu kadın ve çocukların oluşturduğu 300 bin kişinin Rus katliamlarından kaçmak için yerlerini, yurtlarını terkettikleri belirtilerek, 2002 yılı ortaları itibariyle160 bin kişinin İnguşetya'da olmak üzere zor ve çetin şartlarda hayatlarını idame ettirmeye çalıştıkları belirtildi.

Raporda, Rus kuvvetleri tarafından, Çeçenistan'dan İnguşetya'ya giden sivil konvoylara yapılan kimlik kontrolleri ya da yerleşim bölgelerine yapılan ve adına 'temizlik' denilen askeri baskınlar sırasında gruplar halinde keyfi gözaltıların olduğu, baskınlar sırasında sivil halka yönelik yaygın insan hakları ihlalleri gerçekleştirildiği kaydedildi. Kadın ve çocuklar dahil, sivillerin kaçırıldığı, tecavüz ve diğer işkence biçimlerine maruz kaldıkları tespit edilen raporda, bazı askeri birimlerin, baskınlar sırasında araçlarındaki plakaları ve diğer tanımlayıcı bilgilerin üzerini kapattığı bildirildi.

Sistemli işkence ve tecavüz...

Rapor, Rusya'daki hapishanelerde sistemli bir işkence uygulandığını ortaya çıkardı. Rapora göre, Rusya hapishanelerinde halen 1 milyonun üzerinde tutuklu bulunuyor.

Bu tutuklulardan 17 bin tanesi çocuk. Basit suçlardan hapse atılan bu çocuklar da işkenceye tabi tutuluyor. Çocuk yaştaki mahkumlar büyük mahkumlarla birlikte çok zor şartlar altında yaşamaya mecbur ediliyor. Raporda, Rusya'da tutuklu kadınların tecavüze uğradıkları veya işkenceden geçirildikleri belirtiliyor. 114 bin kadın ev içi şiddete maruz bırakılarak yakınları tarafından şiddete maruz bırakıldığı, sakat bırakıldığı veya öldürüldüğünün açıklandığı raporda, onbinlerce kadın mahkumun da işkence ve tecavüz mağduru olduğu açıklanıyor.

Putin'e Çeçenistan çağrısı

Uluslararası Af Örgütü Genel Sekreteri Irene Khan, Çeçenler tarafından basılan tiyatroda yaşananların Rusya'ya "sıradan insanların insan haklarına nasıl bariz bir biçimde saygısızlık edildiğini gösteren bir örnek" olduğunu kaydetti.

İrene Khan tarafından yapılan yazılı açıklamada, "Bugün Rusya'da tehlikeli bir insan hakları döngüsü var. Eğer Başkan Putin, Rusya'nın rolünü küresel bir aktör olarak yaymak istiyorsa, buna, Rusya'da herkes için gerçek adalet ve hakları vermekle başlamalıdır. Putin, Rus toplumunun içine sızmış olan adaletin reddiyle yüzleşmekten kaçınmak için 'terörle savaş' mazeretini kullanmamalıdır" dedi.