T ü r k i y e ' n i n   B i r i k i m i

E K O N O M İ
Irak'la savaş bizi yoksullaştıracak

2001 krizi ile önemli bir yoksullaşma süreci yaşayan Türkiye, 2003 yılında belini doğrultamadan, bulaştığı savaş nedeniyle yeni bir yoksullaşma süreci yaşayacak

2000 finans krizi ve ardından 2001 şubat şoku ile tarihinin en büyük krizini yaşayan ve ekonomisi bir yılda yüzde 9.5 küçülen Türkiye, bu krizden dolayı uğradığı yoksullaşmanın yaralarını saramadan, Irak'a ABD müttefiki olarak girerse yeni bir yoksullaşma sürecinin de kapısını aralayacak. Enflasyon hedefi tutmayacak ve iç talepteki canlanmayı sağlamak zorlaşacak. İnşaat, finans, turizm özellikle dibe vuracak sektörler olacak. Ekonomide küçülme ile vergi gelirleri düşünce borçlanma ihtiyacı daha çok artacak ve IMF'ye verilen milli gelirin yüzde 6.5 büyüklüğünde fazla yaratmak çok zorlaşacak. ABD ile müttefik olma durumunda beklenen ekonomik gelişmelerin uzmanlara göre şöyle gelişmesi bekleniyor

Enflasyonda artış:

Petrol fiyatlarının yükselmesi, kendi başına önemli bir enflasyon kaynağı olacak. Dövize yönelişle kurların artması, üretim maliyetlerini artırarak fiyatları tetikleyecek.

2001'de yüzde 9.6 oranında tarihi bir küçülme yaşandıktan sonra 2002'de ihracatın ve stoka üretimin itmesiyle yüzde 6 büyüyen Türkiye 2003'de yeniden bir küçülme yaşayacak. İnşaat, finans, turizm özellikle dibe vuracak sektörler olacak.

Savaş iklimi, hükümetin borçlanma ihtiyacını artırırken, borçlar ancak yükseltilmiş faizlerle yapılabilecek. Dış borçlanma Türkiyeínin artan riski nedeniyle zorlaşırken içeriden borçlanmanın vadeleri kısalıp faizleri artacak. Bu da faiz yükünü kabartacak.

Tüketim duracak:

Bütçeden faize ayrılan meblağın yükselmesiyle maaş, yatırım ve sosyal harcamalar daha da kısılacak. Böylece devlet bu yıl da sosyal devlet olamayacak, onun yrine savaş harcamalarına kaynak ayırmaya zorlanacak.

Savaş iklimi nedeniyle iç tüketim yine gerileyecek. Bu durum iç pazara dayanan üretimi ve ticareti yaralarken iflasları hızlandıracak. Bankalar tüketici kredisi vermek yerine devleti fonlarken artan reel faizler nedeniyle yatırım iklimi de kuruyacak.

Yükselen faizler nedeniyle üretim ve yatırım durunca işsizler bu yılı da beklemeyle geçirecek, bazı sektörlerde yeni tensikatlar yaşanacak. Bu da haneye giren geliri azaltacak ve işsizlikle elele yeni bir yoksullaşma süreci yaşanacak. Devletin kaynak bulma için dolaylı vergilere yüklenmesi, temel mal ve hizmetlere zam üstüne zam yapması, yeni dolaylı vergiler getirmesi de yoksullaşmayı artıracak.

Savaş bahane edilerek her tür grev engellenecek, küçülme ve işsizlik kullanılarak ücret artışı talepleri geri çevrilecek ya da en azda tutulacak.

ABD'nin savaş harcamaları 33 milyar doları bulabilir

Amerikan Kongre Bütçe Ofisi'nin hazırladığı rapora göre, savaşın bir ay sürmesi halinde Amerika'ya maliyeti 21 ila 33 milyar dolar arasında değişecek. Araştırma, Amerika'nın bölgeye konuşlanma maliyetinin, 9 ila 13 milyar dolar arasında değişeceğini öngörüyor. Rapora göre, Amerika'nın Irak'a savaş açmasının maliyeti de kuvvetin niteliğine bağlı. Bütçe Ofisi, savaşın bitmesi durumunda Amerikalı güçlerin Amerikaíya dönme maliyetinin ise 5 ila 7 milyar dolar arasında olacağını tahmin ediyor. Hava gücü yoğun senaryoda savaşın sona ermesi halinde kuvvetlerin Amerika'ya dönmnesinin maliyeti 7 milyar dolar olurken, hava yoğun güç öngören senaryoda maliyet 5 milyar dolarda kalıyor. Savaş sonrası bölgede çatışmaların sürmesininse aylık maliyetinin 1 ila 4 milyar dolar arasında olacağını gözönüne almış. Savaş sonrası bölgede bulunacak birliklerin sayısı savaş sonrası maliyeti etkileyen en önemli kalem. Yapılan maliyet hesaplarında uçakların savaş hali dışındaki uçuş saatleri ve gemilerin sadece rutin hareketleri baz alınırken, savaşın beklenmedik şekilde seyretmesi durumu hesaba katılmıyor.

 
Bütçe görüşmeleri tezkereye endeksli
Hükümet ile IMF arasında bütçe tasarısı üzerindeki görüşmelerde sorun aşılamadı.
Yeşil karta gözaltı
Maliyeciler, sadece mali durumu iyi olanlar değil, sevk işiyle uğraşmamak ve cepten ödeme yapmamak için SSK ve Bağ-Kurlular'ın dahi yeşil kart çıkarttığını ortaya çıkardı.
İşsizlik oranı yüzde 11.4'e çıktı
Ekonomik krizin sürdüğü 2002 yılının son çeyreğinde DİE'ye göre toplam işsiz sayısı 2 milyon 636 bine ulaştı
Bush, Amerikalı tekstilciyi kızdırdı
Amerikan tekstil üreticileri, ABD Başkanı George Bush yönetiminin Türkiye'yle yaptığı yardım pazarlığında sektörü gözden çıkardığını düşünüyor.
Arçelik ABD'ye teknoloji satıyor
Arçelik'in teknoloji şirketi Artesis, teknoloji ödüllü ürünü "motor hata tanılama" için ABD'li Vita-Mix'ten sipariş aldı.
Fındık üreticileri 25 milyon istiyor
Fındık Koordinasyon Kurulu (FKK), Doğrudan Gelir Desteği kapsamında sadece 2002 yılında başvuranlara değil, fındık üreticilerinin tümüne dekar başına 25 milyon lira ödenmesini istedi. FKK Dönem Sözcüsü ve Trabzon Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkanı Sebahattin Arslantürk, Başbakan Abdullah Gül, AK Parti Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Bakanlar Kurulu'na bir yazı gönderdi. Arslantürk, yazıda, Türkiye'nin en önemli ihraç kalemlerinden olan ve yılda yaklaşık 700 milyon dolar döviz kazandıran fındıkta, üreticinin mağduriyetinin önlenmesi için Bakanlar Kurulu Kararnamesi ile fındık üreticisine ödenmesi kararlaştırılan dekar başına 25 milyon liralık ek ödeme şartnamesinde, büyük yanlışlık yapıldığını savundu. Aslantürk, "500 dekara kadar olan arazileri için dekar başına 25 milyon lira ödeme yapılır" ifadesinin, haksızlığa sebep olduğunu söyledi.
26 Şubat 2003
Çarşamba
 
Künye
Temsilcilikler
Reklam Tarifesi
Abone Formu
Mesaj Formu
Ana Sayfa | Gündem | Politika | Ekonomi | Dünya
Kültür | Spor | Yazarlar | Televizyon | Hayat | Arşiv
Bilişim
| Dizi | Röportaj | Karikatür

Bu sitede yayınlanan tüm materyalin HER HAKKI MAHFUZDUR. Kaynak gösterilmeden çoğaltılamaz.
© ALL RIGHTS RESERVED