Başlıkta geçen "hayali" veya "muhal" adres (hangi sıfatı kullanacağınız, Avrupa Birliği'nin geleceğine nasıl baktığınızla yakından alakalı) bildiğimiz tarzdaki bir adres biçimi olmasına rağmen henüz gerçek değil. Avrupa Birliği'nin kurumsal internet sitesine yukarıdakini değil, europa.eu.int adresini yazarak giriyorsunuz. Avrupa Birliği'nin kurumsal sitesi, alışageldiğimiz standarda uymayan, ne idüğü belirsiz özel olarak seçilmiş bir adresle ifade ediliyor.

Bizim adres, her şey bir yana Türkçe bir ifade taşıyor. Ama biz, Türkiye'nin günün birinde Avrupa Birliği üyesi olacağını ve Avrupa Birliği'nin kurumsal internet sitesine giriş için tüm üye ülkelerin dillerinde Avrupa'yı temsil eden kelimelerin kullanılabileceğini varsayıyoruz. Başlıkta, Türkçe kullanım hakkındaki bu varsayımın ötesinde iki hata daha bulunmakta. İki hata da ilk bakışta basit gibi duruyor. Ancak her iki hata da bugünün ciddi problemlerine işaret ediyor. Hata olmaktan çıktıkları ve kullanılır olmaya başladığı gün ise, önemli bir dönüşümün başladığı gün olarak kayda geçecek.

Adresteki ilk hata, tahmin edilebileceği gibi, son iki harf. İnternet jargonunda son iki harf, ccTLD (country code top-level domain) için, yani internet adreslerini ülke bazında bir tasnife sokabilmek için kullanılmakta. Malumunuz Türk siteleri "tr", Alman siteleri "de" uzantısıyla anılıyor. Sadece ABD'de kayıtlı siteler için ülke tanımlayan iki harfli kod söz konusu değil. Her şahıs veya kurum, netice itibariyle, sınırları tanımlı coğrafi bir bölge üzerinde söz sahibi bulunan milli bir devlete tabi bugünün dünyasında. Bunun birkaç istisnası var şüphesiz, Birleşmiş Milletler, İMF ve NATO gibi. Uluslararası kuruluşlar genellikle ABD'de kayıtlı web sitelerine sahip, yani önemli bir kısmının sonunda ülke kodu yok. Burada prensip sahiplerini rahatsız edebilecek küçük bir detay gizli. Kırk kat yatağın altındaki bezelyeyi hisseden AB, bu detaydan rahatsız. Ülke bazlı bu tasnifte, Avrupa Birliği'ni ifade eden bir "eu" kodlaması henüz yok. AB Komisyonu, bu konunun üzerine gitmeye başladı. Yakın bir gelecekte, "eu" uzantılı sitelerle karşılaşabiliriz. Bu önemli bir gelişme.

Başlıkta geçen adresteki ikinci hata "gov" uzantısı ile ilgili. Bilindiği üzere bu uzantı, teknik ifadeyle gTLD (generic top-level domain) tasnifi olarak bilinen ve kuruluşları icra ettikleri işleve göre tasnif eden bir kodlama şekli. Bir ülkedeki kamu kuruluşlarını, "gov" uzantısı ifade etmekte. Oysa, AB tüm resmi mahiyetine rağmen, hala bir kamu kurumu mahiyetinde addedilmiyor. Bugünün kavramları, anlayışı ve uluslararası hukuku çerçevesinde AB, parlamentosu, mahkemesi, para birimi, merkez bankası gibi alt kurumlarına rağmen, büyük ölçüde uluslararası bir yapı olarak algılanıyor. Kendisi için seçtiği europa.eu.int adresindeki "int" uzantısı işte bu anlayışı yansıtıyor.

Bugünün Avrupa Birliği, zamanla değişiyor olsa da, sınırları tanımlı coğrafi bir bölgeyi kapsıyor. Bununla birlikte, bildiğimiz anlamda bir ülke de değil. İşin ilginç yanı, devletin temel üç işlevi olarak bildiğimiz yasama – yürütme – yargı üçlemesini, bünyesinde kurduğu kurumlarla icra eden bir niteliği var AB'nin. Çıkardığı mevzuat ve geliştirdiği hukuk, kimi zaman bağlayıcı olsa da, çoğunlukla bilinçli bir şekilde kapsayıcılığı kısılan bir özelliğe sahip. İcra ve yürütme, genelde yaşanan ciddi aksamalara rağmen, henüz hâlâ inşa ve evrim sürecinde olan bir yapı için oldukça ciddi bir şekilde işletiliyor. Keza AB Adalet Mahkemesi, Denetçiler Mahkemesi ve Avrupa Ombudsman müessesi gibi kurumlarıyla yargı kavramını, bir taraftan ulusal seviyelerden uluslararası seviyelere taşırken, diğer yandan uluslararası hukuku, kurum içi bir çerçeveye bağlıyor. Bugün bir devletten beklediğimiz hizmetleri, yerel hükümetleri aracılığıyla sunan bir üst devlet yapısında AB.

Bilişim çağı ve globalleşme, sadece standartlar açısından değil, ortak mevzuat ve hukuk bakımından da devletler üstü yapıları destekliyor. Ancak, Avrupa'daki hiçbir üye devlet, yüzyılların birikimi olan ulus devlet anlayışını bir kenara atarak AB'yi yeni bir devlet modeli olarak benimsemeye hazır değil henüz. Teknoloji, yeni yapıları ön plana çıkarsa da, insanoğlu değerlerini kolaylıkla terk edemiyor.

Başlıktaki adresin "hayal" veya "muhal" olmaktan çıktığı gün, ulus devlet anlayışının da yavaş yavaş değişiyor olduğunu göreceğiz.

MELİKŞAH UTKU

Künye

Temsilcilikler

AboneFormu

MesajFormu