|
|
Global masallar
İlk örnekleri Sanayi Devrimi sonrasında görülen ve zamanla çeşitlenen roman, asırlar sonra kaynağına dönüyor. Dünya şimdi aynı masalı izliyor. Masal, efsane ve şiir, şifahi edebiyatın ana unsurları. Halkın hayal gücüyle zenginleştirilmiş olaylar şiirsel bir anlatımla kulaktan kulağa, kuşaktan kuşağa aktarıla aktarıla, her kuşak tarafından yeniden ve yeniden şekillendirilerek ulaşırlar bir sonraki nesile. İyiyle kötünün çarpıştığı hikayelerin sonu genellikle iyinin zaferiyle sonuçlanır. Masallar olağanüstü öğelere, olaylara ve kahramanlara sahiptirler ve eğlendirici, dinlendirici olmanın ötesinde toplumsal normların dinleyicinin zihnine yerleşmesinde önemli bir işlev üstlenirler. Sanayi Devrimi'nin ardından burjuva sınıfının ve yeni kentlerin oluşması ve matbaa basımlarının ucuzlayarak çoğalmasının hemen akabinde, yeni ve yazılı bir anlatı biçimi keşfedilir: Roman. Hegel bu yüzden romanı, "burjuva yazını" olarak adlandırır. Değişen dünyayla birlikte insanın da değişmesi, iyi-kötü, doğru-yanlış, suç-suçlu gibi kavramların yeniden tanımlanması gerekli kılar. Romanla birlikte masal ve efsanelerdeki mitolojik zamanın yerini tarihi ve maddeci bir zaman, şifahi edebiyatta kahramanların dolaştırıldığı belirsiz, stilize mekanların yerini ise en ince ayrıntılarına kadar tanımlanan mekanlar alır. Masalın soyut dilinin yerine romanlarda somut, göstergesel bir dil kullanılır. Masalların daha çok sıfatlarla belirlenen alegorik isimli kahramanları romanla birlikte yerlerini somut isimleri olan, hayatın içinden kişilere bırakırlar. Mevcut düzeni olumlayan masalların aksine roman düzeni sorgular. Romandaki kişi, başat kültürün doğrularına göre değil, yaşadığı hayatın şartlarına göre yargılanır. Bu yüzden Suç ve Ceza'nın, ıstıraplar, halüsinasyonlar içinde kıvranan kahramanı Raskolnikov'u işlediği cinayet yüzünden kaç kişi suçlayabilmiştir ki? İlk örnekleri İngiltere'de görülen, daha sonra önce kıta Avrupası'nda, ardından da farklı zaman aralıklarıyla dünya ülkelerinde birbirini ardına yayınlanan, zamanla farklı türleri üretilen, çeşitlenen roman aradan geçen asırlar sonrasında şimdi yeniden kaynağa dönüyor, masaldan besleniyor. Olaganüstü güçlere sahip kahramanlar, olağanüstü mekanlarda oloğanüstü olaylar içinde kötülerle çarpışıyor. Fantezi edebiyatın kahramanları dünyaya hükmediyor. J.R.R. Tolkien'in tüm dünyada çok satan romanından sinemaya uyarlanan "Yüzüklerin Efendisi" şu an dünya genelinde 10 binin üzerinde sinemada birden gösterimde. Şimdi de J.K.Rowling'in çok satan romanı Harry Potter, dünya çocuklarını sinema salonlarına çekiyor. Küçük büyücü Harry, yeni bir salgın olarak, son derece zengin bir şifahi edebiyata sahip Türkler'in çocuklarına kendi masalını anlatıyor..
Gişe rekorları kıran küçük büyücü Harry sinemalarda
46 dilden fazla dile çevrilerek 100 milyon adet basan J. K. Rowling'in çok satan romanından aynı adla sinema uyarlanan ve gösterime girdiği ülkelerde hasılat rekorları kıran "Harry Potter ve Felsefe Taşı", ülkemizdeki sinema salonlarına da ulaştı. Giderek küçülen dünyanın küçüklerini mıknatıs gibi sinemaya çekecek olan filmi Warner Bross Pictures sunuyor. Yönetmenliğini daha önce "Evde Tek Başına" ve "Müthiş Dadı" filmlerini de yöneten Chris Columbus'un yaptığı Harry Potter ve Felsefe Taşı'nda küçük büyücü Harry'i 11 yaşındaki Daniel Radclife canlandırıyor. Filmin oyuncu kadrosunda usta oyuncuların yanısıra genç yetenekler de yer alıyor.
Küçük büyücü Harry
Harry Potter'ın 11. yaşgünü yaklaşırken, tatsız akrabaları olan ve anne babasının ölümünün ardından kendisini merdiven boşluğu altındaki dolapta uyumaya zorlayan Dursley'lerden kendisine gelebilecek hediye ya da heyecan konusunda pek beklentisi yoktur. Ancak Harry'nin yaşgünü bu yıl farklı olacaktır. Esrarengiz yeşil mürekkeple yazılmış ve bir baykuşun getirdiği gizemli bir mektupla hayatını değiştirecek olan sırrı öğrenir: O bir büyücüdür! Harry sırrın yanısıra alışılageldik dünyayı terk edip, efsanevi Hogwarts Cadılık ve Büyücülük Okulu'na katılması için de bir davet alır. Ve böylece Harry'nin büyücülük okulu macerası başlar. Yeni arkadaşları ile birlikte Harry, kendisinin en sınırsız hayal gücünü dahi aşan ve kendi sıra dışı yeteneklerini keşfettiği, olağanüstü bir yer olan Hogwarts'da ömür boyu unutamayacağı bir maceraya atılır ve hiç sahip olmadığı eve ve aileye kavuşur.
Harry Potter'ın pabucu dama mı?
Maceralarının sinemaya da aktarılmasıyla birlikte güçlenerek esen Harry Potter kasırgası üzerine, yine batıdan gelen yeni bir kasırga daha bekleniyor: Artemis Fowl. Artemis Fowl, bir deha, bir milyoner, tarihte görülmüş en karizmatik suçlu. Ve henüz sadece 12 yaşında.
Türkiye'de Alfa Yayınları tarafından 2002 baharında okuyucuyla buluşturulmak üzere yayına hazırlanan Artemis Fowl kitabının yazarı Eoin Colfer, tanınmamış bir çocuk kitabı yazarı için şimdiye dek ödenen en yüksek telif ücretini (500 bin pound) aldı. Kitabın dünya ülkelerinde ödenen telifi 1,5 milyon doları çoktan aşarken Miramax Stüdyoları 2002'de kitabı filme çekmek üzere bir anlaşma yaptı. Dünya şimdi pahalı bir kasırga daha bekliyor.
|
|
|