İngiltere'den sonra 9 Arap ülkesini ve İsrail'i ziyaret eden ve Amerika'nın Irak'a yönelik askeri müdahalesine destek arayan ABD Başkan Yardımcısı Dick Cheney bugün gezisinin son durağı olan Türkiye'ye geliyor.

ABD'nin küresel savaşı birlikte yürüttüğü İngiltere ve küresel düzeyde en önemli stratejik ortağı İsrail'in dışında, Cheney'nin ziyaret ettiği ülkeler Irak müdahalesine "görünüşte" olumlu destek vermediler. Kamuoyuna yansıyan haberlere göre bütün bölge ülkeleri Irak'a yönelik askeri harekata karşı çıktı ve bu muhalefetini Cheney'ye iletti. Ancak gözlemciler, özellikle Ürdün, Suudi Arabistan ve Mısır'ın, Ceheney'ye gizli destek verdiğini, Arap kamuoyunda yükselebilecek tansiyonu dikkate alarak bu desteği gizli tuttuklarını belirtiyor. Arap ülkeleri, Ortadoğu'da ABD ve İsrail aleyhine yükselen tansiyonu dikkate alarak Cheney'ye aynı cevapları verdiler. Liderler, Irak'tan önce İsrail saldırganlığının önlenmesini isteyerek, Irak sorununun öncelik taşımadığını vurguladılar. Cheney'nin Ortadoğu turunun genel anlamda başarısız geçtiği belirtiliyor.

Önce Filistin sorunu

Arap ülkeleri, Cheney'ye, Filistin sorunu çözülmeden bölgede yeni bir çatışmanın söz konusu olmayacağını 'hssettirdiler". Cheney, Suudi Arabistan'dan destek alamadı. Velihat Prens Abdullah, Irak'a saldırının, bölgede Amerikan karşıtlığını tırmandıracağı uyarısını yaptı ve dikkatleri İsrail-Filistin çatışmasına çekti. Birleşik Arap Emirlikleri Devlet Başkanı Şeyh Zayid bin Sultan el-Nahayan, Irak'a karşı olası bir saldırıya karşı olduğunu belirtmişti. Ürdün Kralı Abdullah ise, Irak'a saldırmanın, Ortadoğu'da felakete neden olacağını söyledi. Kuveyt bile karşı!

ABD'nin bölgedeki en önemli müttefiki Kuveyt bile, Irak'a askeri harekatıa destek vermeyeceğini açıkladı. Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Şeyh Sabah el-Ahmed el-Sabah, "Irak'a askeri hareketı, Irak'ın Kuveyt'in dostu olduğu için değil, gerekli koşullar oluşmadığı için desteklemeyeceğiz" dedi.

Cheney, Yemen'de iki saatten kısa bir süre kaldı. Devlet Başkanı Ali Abdullah Salih ile havaalanında görüşen Cheney, Yemen'e askeri açıdan daha çok yardım yapılacağı sözü verdi. Yemen, Irak'a yönelik operasyon için olumsuz görüş bildirdi.

Dün İsrail'e geçen Cheney, Tel Aviv'de ABD Ortadoğu Özel Elçisi Anthony Zinni ile buluştuktan sonra Şaron tarafından başbakanlık binasında devlet töreni ile karşılandı. Bugün İsrail Cumhurbaşkanı Moşe Katsav ile görüşecek olan Cheney Filistin lideri Yaser Arafat'la görüşmeyecek.

"İsrail saldırganlığını durdur"

Suudi Arabistan'daki el-Vatan gazetesi, "ABD Başkan Yardımcısı'na şunlar söylendi: İlk olarak İsrail terörünü durdur ve İsrail'in kitle imha silahları kullanmasını önle" şeklinde yazdı. Gazete, İsrail'in Filistinliler'e yönelik saldırılarının sona erdirilmemesi halinde ABD'nin Körfez ülkelerindeki menfaatlerinin tehlikeye gireceği ikazında bulundu. BAE'deki el-Haliç ise, ABD'nin politikalarının ilk kez bölge ülkeleri tarafından toptan bir şekilde reddedildiğine dikkat çekti. Katar'daki el-Raya gazetesi, "Körfez ülkeleri için öncelik, ABD'nin İsrail saldırılarını durdurmasıdır" şeklinde yazdı.

Kral Abdullah'tan gizli destek

Newsweek, Cheney'nin, Ürdün Kralı Abdullah'tan olumlu işaret aldığını öne sürdü. Kral Abdullah, Cheney ile yediği yemekte, "Filistin-İsrail krizine çıkış yolu bulunması ve ABD'nin hızlı ve kararlı hareket etmesi koşuluyla Ürdün'ün Irak'a karşı girişilecek bir operasyona itirazı olmayacağını" söyledi.

CHENEY, ARAFAT'I UYARDI

ABD Başkan Yardımcısı Dick Cheney, Filistin lideri Yaser Arafat'a "siyasi araç olarak şiddeti kullanmaktan vazgeçmesi" için çağrıda bulundu. Kudüs'te İsrail Başbakanı Ariel Şaron'un ofisi önünde kısa bir konuşma yapan Cheney, "Filistin lideri Arafat'tan şiddetten vazgeçmesini bir kez daha isteyeceğim" dedi. Cheney, ziyaretinin amacının, aynı zamanda ABD'nin İsrail'in güvenliğine verdiği önemi göstermek olduğunu da söyledi. Cheney, başka açıklama yapmadı.