T ü r k i y e ' n i n   B i r i k i m i

K Ü L T Ü R

Komisyon eser yazabilir mi?

Hürriyet'in, edebiyat ve tenkit sâhasındaki yetkili kalemi Doğan Hızlan, M.E.B'ce, yeni bir edebiyat tarihinin yazdırılması gerektiğini söylüyor (13 Mart 2002, Hürriyet). Gerekçe olarak da şimdiye kadar yayınlanmış edebiyat tarihlerinin objektif olmaktan mahrum bulunduğunu, müellifin anlayış ve mantalitesine sempatik gelmeyen edib ve şairlere ait edebî özelliklerin gerçeklere uygun olarak değerlendirilmediğini, haklarının zayî' edildiğini beyan ediyor..

Arkadaşımız, ayrıca, cumhuriyet dönemine ait, okuyucuyu tatmin edecek edebiyat tarihleri bulunduğu halde, bu türde, cumhuriyet öncesi Türk edebiyatını örnekleriyle değerlendiren eserlerin mevcut olmadığını kaydediyor. Olanların da sadece nazım ve şiire inhisar ettiğini belirtiyor..

Türk edebiyatı ve Türk edebiyatı tarihi gibi ehemmiyetli bir mevzûda söylenecek çok şey bulunduğuna şüphe yok.. Bir kere divan edebiyatı hakkında en büyük otorite Fuat Köprülü'nün "dîvan edebiyatı antolojisi" adlı eseri, gerek şâirlerin değerleri, edebî husûsiyetleri ve birbirlerine etkilerini tesbit ve tayin etmek bakımından, gerekse her şâire ait nümûne metinleri vermek bakımından eşsiz bir eserdir.. Ve bu mevzûda yazılmış ve yazılacak kitaplara daima ana kaynak olmuş ve olmaya devam edecek evsafta bir şaheserdir.. Dîvan edebiyatı konusunda Agah Sırrı Levend'in eseri, yıllarca okuyan gençliğin ve aydınların kafasını aydınlatmış ciddî ve muhtasar bir kitaptır.. Türk edebiyatının bütün devirlerini iyi seçilmiş örnek metinlerle veren ve edebî şahsiyetleri sağlam ölçülerle değerlendiren, hayatları hakkında tafsîlatlı bilgileri ihtiva eden bir başka eser, Nihad Sami Banarlı'nın, M.E.B. tarafından neşredilen "Resimli Türk Edebiyatı Tarihi"dir.. Bu eserin bir benzeri daha yazılamamıştır.. Bütün Türk edebiyatı için, rahmetli Ahmet Kabaklı'nın 5 ciltlik eseri de yabana atılmayacak, emek ve gayret mahsûlü bir kitaptır.. Son devirleri ele alan ciddî eserleri, Mustafa Nihat Ozon, İsmâil Habib Sevük, Ahmet Hamdi Tanpınar, Mahmut Kemal İnal gibi seçkin isimler yazmıştır. Ders kitabı hüviyetinde olup da ciddîye alınacak edebiyat kitapları da yine Nihad Sami Banarlı, Behçet Kemal Çağlar, Vasfi Mahir Kocatürk, Cevdet Kudret Solok ve Mehmet Kaplan tarafından yazılmıştır.

Doğan Hızlan'ın ortaya attığı fikre, yani, M.E.B'ce bir komisyona yeni bir edebiyat tarihi yazdırılması düşüncesine gelince, kanaatimizce, fikir güzel ve parlaktır.. Fakat ilmî gerçeklere, pratik esaslara ve edebiyat tarihi metodolojisine aykırıdır.. Bir kere edebiyat tarihinin ortaya koyduğu hükümler, hernekadar ilmî bir karakter taşısa da, esas bakımından "kıymet hükümleri" kategorisine dahildir. "Kıymet hükümleri" husûsunda bir komisyonun âzâları (üyeleri) birbirleriyle kolay kolay anlaşamayacaktır.. Birinin zevki, ölçüsü ve takdiri, diğerine uymayacaktır.. Edebî şahsiyetlerin değerleri, özellikleri ve eserleriyle ilgili esaslar ve ayrıntılar üzerinde, karşılıklı tâvizler vermeden anlaşmaları mümkün değildir.. Napolyon, "bir meselenin çözülmesini istemiyorsanız, komisyona havâle ediniz" derken boşuna konuşmamıştır.. Komisyon toplantılarıyle ciddî bir eserin yazıldığı görülmemiştir.. Onun için; eğer Sayın Hızlan, M.E.B'nin, edebiyata dâir eser neşretmesini istiyorsa ve eğer eser yazdırılacak ehliyetli kalemler varsa, onların herbirine edebî şahsiyetler yahut ihtisaslarına uygun edebî konular hakkında eserler sipariş etmesini tavsiye etsin.. Belki, işte o zaman, eserler yazıldıktan sonra, son kararı vermek için, ehliyetli ve ilmî objektiviteye sahip kimselerden müteşekkil bir komisyon vazîfelendirilebilir..



19 Mart 2002
Salı
 
Künye
Temsilcilikler
ReklamTarifesi
AboneFormu
MesajFormu
Ana Sayfa | Gündem | Politika | Ekonomi | Dünya
Kültür | Spor | Yazarlar | Televizyon | Hayat | Arşiv
Bilişim
| Aktüel | Dizi | Röportaj | Karikatür

Bu sitede yayınlanan tüm materyalin HER HAKKI MAHFUZDUR. Kaynak gösterilmeden çoğaltılamaz.
© ALL RIGHTS RESERVED