İsmail BAYRAKLI isimli okuyucum, gönderdiği mailde şöyle yazmış: "10 Şubat 2003 tarihli yazınızı okudum . Kısmen cevabını aldım. Fakat kendimle ilgili bir sorum olacak. 02.04.1976 tarihinde SSK bilgisayarında kayıtlı bulunmaktayım. Bu tarihte sadece kaydım var. Sigorta primlerinin yatırılma tarihi ise 02.11.1976. Bu güne kadar biriken Bağ-Kur ve SSK toplam prim günüm 6300 gündür. Malumunuz üzere 08.09.1976 tarihinden itibaren yaş haddine takılmaktayım. Kayıt tarihi ile primin yatırılma tarihi arasındaki farkı nasıl ispatlayabilirim ? Çünkü SSK benim bu arada çalıştığıma dair belge istemektedir."

Sosyal Sigortalar Yasası'nın "Prim belgeleri" başlıklı 79. maddesindeki hükümlerde Kuruma prim tahsilatı yönünden görevler verilmektedir : "İşveren, bir ay içinde çalıştırdığı sigortalının primleri hesabına esas tutulan kazançlar toplamı ve prim ödeme gün sayıları ile sigorta primlerini gösteren ve örneği yönetmelikte belirlenen prim belgelerini ait olduğu ayı takip eden ayın sonuna kadar Kuruma vermekle ve bu belgelerin muhteviyatını doğrulayacak muteber işyeri kayıtlarını Kurumca istenilmesi halinde ibraz etmekle veya sigortalı çalıştırmadığı takdirde, bu hususu yazılı olarak önceden Kuruma bildirmekle yükümlüdür. / Fiilen veya kayden çalıştığı tespit edilen sigortalılara ait olup bu Kanun uyarınca Kuruma verilmesi gereken belgelerin yapılan tebligata rağmen bir ay içinde verilmemesi veya noksan verilmesi halinde, bu belgeler Kurumca resen düzenlenir ve muhteviyatı sigorta primleri Kurumca tespit edilerek işverene tebliğ edilir." SSK, sözkonusu 79. madde gereğince, önceki yazımda da belirttiğim üzere, işe giriş bildirgesi verilmiş ama dönem bordrosu verilmemiş sigortalılar için re'sen dönem bordrosu doldurmak ve işverenden primini tahsil etmek zorundadır; ama bu görevini yapmamıştır. Mağdur olanların iki tercihi var, bu sorunun çözümü için : Birincisi emeklilik günleri gelmeden İş Mahkemesi'nde işe giriş bildirgeleri verilmiş olması nedeniyle bir günlük "Hizmet Tespit Davası" açmak, ikincisi de işe giriş tarihlerine göre zamanı geldiğinde SSK'ndan yaşlılık aylığı talebinde bulunmak ve bu talepleri reddedildiğinde hem "hizmet tespiti" ve hem de "reddedilen emeklilik taleplerinin kabulü" konularında, işe giriş bildirgesinin verilmiş olması davanın zamanaşımına uğramasını engellediği için, dava açmaktır.

İşverenin işe giriş bildirgesi vermesine rağmen dönem bordrosunda gün ve kazanç bildirmemesi nedeniyle SSK bu işe girişi geçerli saymıyor. Ancak Yargıtay bu konuda SSK gibi düşünmemekte ve işe giriş bildirgesinin verildiği günü sigortalılık süresinin başlangıcı saymakta, işe giriş bildirgesinin verilmiş olması nedeniyle en az bir günlük çalışmanın var olduğunu kabul etmektedir. Aslında 506 sayılı Yasa'nın yukarıda metni verilen 79. maddesi gereğince en azından işe giriş günü için işverenden gün ve kazanç bildiren dönem bordrosu istemeli ve işveren vermez ise resen kendisi düzenlemeliydi. Bu konuda (Y.10. H.D.'nin 20.06.1995 tarih ve 5259/5152 sayılı Kararı ve YARGITAY HGK'nun 30.09.1998 tarih ve E.1998/21-628, K.1998/653 sayılı Kararı gibi) birçok emsal kararın varlığı da bu görüşün istikrar kazandığını göstermektedir.

Geçmişte sigortalı işe giriş bildirgesi verilmiş fakat primleri işverenlerince yatırılmamış olan sigortalıların gerçekte sigortalılık süresi, prim ödeme gün sayısı ve yaş yönlerinden emeklilik zamanı gelmesine rağmen SSK tarafından emekli edilmemeleri sorunu, okuyucumuz tarafından dile getirilmiştir. Bilindiği üzere, 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu'nun 9. maddesinin 4447 sayılı Yasa ile değiştirilmezden önceki hükmüne göre, "İşveren, çalıştırdığı sigortalıları, örneği Kurumca hazırlanacak bildirgelerle en geç bir ay içinde Kuruma bildirmeye mecburdur." Ve bu uygulamanın bir sonucu olarak da işverenlerce işe giriş bildirgesi verilmiş olan sigortalıların en az bir gün ile 30 gün arasında çalışmasının bulunduğu bir gerçektir. Diğer bir söyleyişle bildirgesi verilen sigortalının işyerinde en az bir gün fiili çalışmasının varlığı tartışmasızdır. Okuyucumuzun sözünü ettiği "Bildirge Verilmesinin Anlamı" başlıklı yazımda yukarıda sözü edilen soruna ilişkin gerekli bilgiler de yer almıştır. Sigortalı işe giriş bildirgesinin bir sureti, gerek SSK'ndan gerekse işverenden temin edilebiliyorsa, 02.04.1976 tarihinde bir günlük sigortalılığın kanıtı olarak yargıya sunulabilecektir. İş Mahkemesinde bu belge doğrultusunda sigortalılık süresinin 02.04.1976 tarihinde başladığı kabul edildiğinde, yaşlılık aylığının hak edilme koşulları, sigortalı lehine dönüşecektir. Ancak bunun dava açılmadan sağlanması mümkün değildir. Bu bakımdan okuyucumuzun dava açması gereklidir. Çünkü yargı kararları doğrultusunda uygulamanın genelleştirilebilmesi için genelge vb ile geliştirme henüz yapılmamıştır. Gönül ister ki bu konuda uygulamayı makul ve hukuki esaslara dayandıracak bir tüzük-yönetmelik değişikliği yapılsın: tebliğ yahut genelge çıkarılsın.

Not : İstanbul Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odası tarafından yayınlanan "Sosyal Güvenlik Sisteminde Sorunlar, Çözüm Önerileri ve Yeniden Yapılanma Raporu" hakkındaki değerlendirmelerimi "Perşembe günü" okuyucularıma sunacağım.

TAHSİN SINAV

Künye

Temsilcilikler

ReklamTarifesi

AboneFormu

MesajFormu