Tüm Türkiye'yi etkisi altına alan soğuk ve karlı hava, hallerde satılan sebze, meyve ve balık fiyatlarında artışa yol açtı. Kapanan yollar yüzünden büyük şehirlere yeterli miktarda ürün getirilemediği için çarşı-pazarda fiyatlar el yaktı. Kara kışın etkilerini esnaf, "balık geliyor gelmesine ama çok pahalı, fiyatlar çok arttı" diyerek anlatıyor. Kışın en fazla etkisi sebze ve meyve fiyatlarında yaşandı. Bazı ürünlerin fiyatları yüzde 300'e kadar arttı.

Hallerde son bir hafta içinde fiyatı en fazla artan ürün yüzde 78.6 ile çeri domatesi oldu. 19 Şubat Çarşamba günü İstanbul Büyükşehir Belediyesi Haller Müdürlüğü'nde en fazla 2 milyon 800 bin liradan satılan çeri domatesinin kilosu, dün 5 milyon liradan alıcı buldu.

1 kilo çilek 14 milyon liraya çıktı

Hallerde geçen hafta 4-5 milyon lira arasında satılan marul salata 5-8 milyon lira, 6-10 milyon lira arasında satılan çileğin kutusu 9-14 milyon lira ve 750 bin-2 milyon lira arasında satılan ayva da 600 bin-2 milyon 300 bin liraya çıktı. 900 bin-1 milyon 800 bin lira olan nar da, 1 milyon 200 bin-2 milyon 500 bin liradan satıldı.

Hal fiyatlarındaki artış, sebze ve meyvelerin perakende fiyatlarına da yansıdı. Domates 1 milyon 490 bin lira, çeri domatesi 6 milyon 250 bin lira, kıvırcık salata 5 milyon 700 bin lira, taze fasulyenin kilosu ise 8 milyon 700 bin lira düzeyine çıktı.

Alışverişler azaldı, esnaf çaresiz

Türkiye'nin önemli toptancı hallerinden Antalya Toptancı Hali'nde da fiyatlar olumsuz hava koşulları yüzünden rekor düzeyde arttı. Bazı ürünlerde fiyatlar üçe katlandı. Türkiye'nin turfanda sebze ihtiyacının yüzde 80'ini karşılayan Antalya Toptancı Hali'ne mal gelmemesi sebebiyle fiyatlar her geçen gün yükseliyor. Yükselen fiyatlar alışverişi de azalttı. Etiketlerdeki rakamlar müşterileri tezgahlardan uzak tutuyor. Esnafın da vatandaşın da ortak beklentisi ağır kış şartlarının sona ermesi ve fiyatların normale dönmesi.

Ayrıca bir-iki hafta öncesine kadar kilosu 750 bin liradan satılan hamsi de kardan nasibini alarak iriliğine göre 2,5-3 milyon liraya yükseldi.

Açlık sınırı 421 milyon lira

Türk-İş Araştırma Merkezi'nin, bu yılın Şubat ayı itibariyle yaptığı araştırmanın sonuçlarına göre Türkiye'de 4 kişilik bir ailenin gıda harcaması tutarı 421 milyon lira, yoksulluk sınırı ise bir milyar 281 milyon lirayı aştı. Türk-İş, 4 kişilik bir ailenin açlık sınırını, bu yılın Ocak ayında 401 milyon 369 bin lira, yoksulluk sınırı ise 1 milyar 219 milyon 966 bin lira olarak tespit etmişti.

Önlem alınmazsa ithalat artar

Fiyatlardaki artışlar nedeniyle fırsatçılıkla suçlanmalarından duydukları rahatsızlığı ifade eden esnaf, kar yağışı nedeniyle kendilerine yeteri kadar meyve sebze ulaşmadığını kaydetti. Olumsuz hava koşulları nedeniyle çiftçinin elindeki birçok ürünün telef olduğunu hatırlatan İstanbul Meyve Sebze Hali Komisyoncuları Başkanı Burhan Er, önlem alınmazsa meyve sebze ithalatında artış olacağı uyarısında bulundu.

Meyve sebzedeki fiat artışının engellenememesi halinde, vatandaşın ithal ürünlere rağbet göstereceğine dikkat çeken Er, "Böyle olunca hem biz kaybedeceğiz hem hükümet vergi kaybına uğrayacak hem de çiftçi malını satamayacak. Çiftçi satamadığı ürünü bir daha üretmeyecek, o zaman olumsuzluklar zincirleme birbirini takip edecek. Yetkilileri göreve davet ediyorum" şeklinde konuştu.

Fiyatları piyasa belirliyor

İMESKOM Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Mahmut Satış ise, çiftçinin elindeki ürünün bir çoğunun telef olduğunu, bunun için satabileceği ürünü pahalı satarak kaybını telafi etme yoluna gittiğini aktardı. Satış sözlerini şöyle sürdürdü:

"Çiftçi ve tüccar yola çıkardığı ürünün bir kısmını yolda kaybediyor. Böyle olunca herkes harcadığı ve olumsuz hava koşulları nedeniyle kaybettiği parayı, elindeki ürünü pahalı satarak geri almaya çalışıyor."

ZEKERİYA GÜLÜN