AYDINLIK TÜRKİYE'NİN HABERCİSİ

Y A Z A R L A R
Basın işçisinin emekliliği

Mesut GÜLER (DENİZLİ) : 01.01.1965 doğumluyum. 01.05.1981 tarihinde SSK sigortalısı oldum. 5800 gün basın çalışmam var. Basında çalışmaya devam ediyorum. Ne zaman emekli olabilirim ?

506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu'na göre sigortalı sayılanların aşağıda sayılan görevlerde geçen sigortalılık sürelerine, 11.08.1977 tarih ve 2098 sayılı Kanun'un 1. maddesiyle anılan Kanun'a eklenen Ek 5. Madde hükmüne göre, bu sürelerin her tam yılı için, hizalarında gösterilen 90 günlük itibari hizmet süreleri, sigortalılık süresi olarak eklenir :

I- a) 212 sayılı Kanunla değiştirilen 5953 sayılı "Basın Mesleğinde Çalışanlarla Çalıştıranlar Arasındaki Münasebetleri Düzenleyen Kanun" kapsamına tabi olarak (1.maddesi kapsamına giren işyerlerinde) çalışan sigortalılara, b) Basın kartı yönetmeliğine göre basın kartına sahip olmak suretiyle gazetecilik yaparken, kamu kurumlarına giren ve bu kurumlarda meslekleriyle ilgili görevlerde (basın müşavirliklerinde) istihdam edilen sigortalılara,

II- 20.06.1987 tarih ve 3395 sayılı Kanun'un 13. maddesiyle yapılan değişiklik gereğince, basım ve gazetecilik işyerlerinde 1475 sayılı İş Kanunu ve değişikliklerine göre çalışan sigortalılardan; a)Solunum ve cilt yoluyla vücuda geçen gaz veya diğer zehirleyici maddelerle çalışan işyerlerinin sigortalılarına, b) Fazla gürültü ve ihtizaz yapıcı makine ve aletlerle çalışarak iş yapılan işyerlerinin sigortalılarına, c) Doğrudan doğruya yüksek hararete maruz bulunarak çalışan işyerlerinin sigortalılarına, d) Fazla ve devamlı adali gayret sarf edilerek iş yapılan işyerlerinin sigortalılarına, e) Tabii ışığın hiç olmadığı ve münhasıran sun'i ışık altında çalışılan işyerlerinin sigortalılarına, f) Günlük mesainin yarıdan fazlası, saat 20.00'den sonra çalışarak yapılan işyerlerinin sigortalılarına,

Kesirlerin hesaplanmasında tam yıl 360 gün olarak alınmakta; fiilen çalışılmış güne eklenecek itibari hizmet günü sayısının bulunmasında (çalışılan gün sayısı x 0,25) formülü uygulanmaktadır. Yukarıda sözü edilen işlerin yapıldığı işyerlerinin işverenlerinin, itibari hizmet süresi düzenlemesi nedeniyle prim yüklerinde artış olmakta; bu işverenler, normal sigortalılardan 2 puan fazla olarak "malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları" primi ödemek (% 22 - işveren payı % 13) zorunda bulunmaktadırlar.

İtibari hizmet süresi, sigortalıların sadece sigortalılık süresini etkilemekte, gün sayılarını etkilememektedir. Yargıtay İçtihatları Birleştirme Büyük Genel Kurulu'nun, 16.5.2000 tarih ve 24051 sayılı Resmi Gazete'de yayınlanan, 18.2.2000 tarih ve E.1997/1, K.2000/1 sayılı Kararı'na göre, itibari hizmet süresi, sadece sigortalılık süresine eklenecek ve prim ödeme gün sayısına ilave edilmeyecektir. Yani 5 bin işgünü çalışıp, 6 bin 250 gün üzerinden yaşlılık aylığı alma imkanı ortadan kalkmıştır. Yargıtay, Sosyal Sigortalar Kanunu'ndaki, "itibari hizmet sürelerinin" sadece "sigortalılık süresine mi", yoksa "hem sigortalılık süresine, hem de prim ödeme gün sayısına mı" ekleneceği konusundaki boşluğu işçi aleyhine doldurmuştur. Yargıtay'ın bu kararında, Yaş sınırını doldurup, prim ödeme gün sayısını doldurmayanların emekli olabilmeleri için, "Eksik kalan prim gün sayısı kadar çalışma" koşulunu da hükme bağlanmıştır. Buna göre, itibari hizmet süreleri prim gün sayısına eklenmeyeceği için, sadece ödedikleri prim gün sayısı dikkate alınarak hesaplanacak. Bu kararla yine 20 yıl çalışanlar, 25 yıl çalışmış sayılacak. Ancak bu hesaplama prim ödeme gün sayısına yansıtılmayacaktır. Ayrıca 4447 Sayılı yasa ile daha önce sigortalılık süresi ve prim ödeme gün süresi şartlarının yanı sıra bir de yaş şartının eklenmesiyle itibari hizmetin önemi bir anlamda azalmış olmakla birlikte, yaştan indirim yapılması nedeniyle de önem kazanmıştır.

Sosyal Sigortalar Kanunu'na 11.08.1977 tarih ve 2098 sayılı Kanun'un 1. maddesiyle eklenen Ek 6. Madde hükmüne göre, malüllük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına tabi çalışmalarının en az 3600 gününü yukarıda belirtilen işlerde geçiren sigortalılar, ek 5. maddede yer alan itibari hizmet süresine ilişkin hükümlerden yararlanırlar. Bu hükümden de anlaşılacağı üzere, itibari hizmet süresinin sigortalılık süresine eklenmesi hakkından yararlanabilmek için, yukarıda belirtilen işlerde, en az 3600 prim ödeme günü çalışmasının bulunması gerekmektedir. Buna göre, 3600 gününü bu işlerde geçirmeyen sigortalılar, itibari hizmet süresinden yararlanamazlar. Ayrıca 506 sayılı Kanun'a 4447 sayılı Kanun'la eklenen ek 39. maddeyle de 506 sayılı Kanunun ek 5 ve 6. maddeleri gereğince sigortalılık süresine ilave edilen itibari hizmet sürelerinin, beş yıldan çok olmamak üzere, yaşlılık aylığına hak kazanılması için, Kanunun 60 ve kademeli geçiş süreci için değişik geçici 81/B,C. maddelerinde öngörülen yaş hadlerinden indirilmesi esası getirilmiştir.

Okuyucumuz, 01.01.1983 tarihinde 18 yaşını doldurduğundan, sigortalılık süresi, 01.05.1981 yerine bu tarihten başlatılacaktır, normal şartlarda. Bu durumda 23.05.2002 - 01.01.1983 tarihleri arasında 19 yıl 5 ay 23 günlük sigortalılık süresi vardır. Okuyucumuzun İş Kanununa bağlı basın işçisi olduğunu varsayarsak ve 3395 sayılı Kanun'un 01.09.1987 tarihi itibariyle kendisine uygulandığını düşünürsek - çünkü okuyucumuz gazeteci olduğunu belirtmemiştir.- yine de 3600 prim ödeme gününü doldurulduğunu hesaplıyoruz. Verilen bilgiler yeterli olmadığından, bu şartlarda itibari hizmet süresinden yararlandırırsak, yukarıda verilen bilgilere göre, sigortalılık süresine ekleme yapılarak, daha önce sigortalı olmuş gibi işlem yapılacak, yaş şartında da yasal indirimde bulunulacaktır. Ancak bunun için okuyucumuzun 23.05.2002 tarihinden önceki dönemde en az 3600 prim ödeme gününün basın işçisi olarak doldurulmuş olması gerekmektedir. Halen basın işçiliği devam ettiğine göre, durumunda sürekli değişim olmaktadır. 3600 günlük basın işçiliğinden hareketle 900 günlük (3600 x º) itibari hizmet süresi hesaplarsak, bu süre, 2 yıl 6 aya tekabül etmektedir. 01.01.1983 tarihi yerine 01.07.1980 tarihinde sigortalılık süresi başlatılacaktır. 25 yıllık sigortalılık süresini 01.07.2005 tarihinde doldurabilecektir. Buna göre normal şartlarda 5000 prim ödeme günü ile 45 yaşını doldurması gerekirken, 5 yılı geçmemek kaydıyla, itibari hizmet süresi kadar yaştan da indirilecektir. Okuyucumuzun prim ödeme gün sayısı yönünden sorunu yoktur. (Görüldüğü üzere verilen bilgi, kesin hesap yapmamıza yeterli olmamıştır.)


1 Mayıs 2003
Perşembe
 
TAHSİN SINAV


Künye
Temsilcilikler
AboneFormu
MesajFormu

Ana Sayfa | Gündem | Politika | Ekonomi | Dünya
Kültür | Spor | Yazarlar | Televizyon | Arşiv
Bilişim
| Dizi | Röportaj | Karikatür
Bu sitede yayınlanan tüm materyalin HER HAKKI MAHFUZDUR. Kaynak gösterilmeden çoğaltılamaz.
© ALL RIGHTS RESERVED